فصل سیّم
در ذکر دعاهاى ایّام هفته منقول از ملحقات صحیفه سجّادیه
دعاى روز شنبه
بِسْمِ اللَّهِ کَلِمَةُ الْمُعْتَصِمینَ، وَ مَقالَةُِ الْمُتَحَرِّزینَ، وَ اَعُوذُ بِاللَّهِ تَعالى مِنْ جَوْرِ الْجآئِرینَ، وَ کَیْدِ الْحاسِدینَ، وَ بَغْىِ الظَّالِمینَ وَ اَحْمَدُهُ فَوْقَ حَمْدِ الْحامِدینَ، اَللّهُمَّ اَنْتَ الْواحِدُ بِلا شَریکٍ وَ الْمَلِکُ بِلا تَمْلیکٍ، لا تُضادُّ فى حُکْمِکَ، وَلاتُنازَعُ فى مُلْکِکَ اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ، وَ اَنْ تُوزِعَنى مِنْ شُکْرِ نُعْماکَ ماتَبْلُغُ بى غایَةَ رِضاکَ، وَ اَنْ تُعینَنى عَلى طاعَتِکَ وَلُزُومِ عِبادَتِکَ، وَاسْتِحْقاقِ مَثُوبَتِکَ بِلُطْفِ عِنایَتِکَ، وَ تَرْحَمَنى بِصَدّى عَنْ مَعاصیکَ ما اَحْیَیْتَنى، وَ تُوَفِّقَنى لِما یَنْفَعُنى ما اَبْقَیْتَنى، وَ اَنْ تَشْرَحَ بِکِتابِکَ صَدْرى، وَ تَحُطَّ بِتِلاوَتِهِ وِزْرى، وَ تَمْنَحَنِى السَّلامَةَ فى دینى وَ نَفْسى، وَلاتُوحِشَ بى اَهْلَ اُنْسى، وَ تُتِمَّ اِحْسانَکَ فیما بَقِىَ مِنْ عُمْرى کَما اَحْسَنْتَ فیما مَضى مِنْهُ، یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ.
تعقیب نماز صبح منقول از متهجّد
اَللّهُمَّ صَلِّ علَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اهْدِنى لِمَا اخْتُلِفَ فیهِ مِنَ الْحَقِ بِاِذْنِکَ، اِنَّکَ تَهْدى مَنْ تَشآءُ اِلى صِراطٍ مُسْتَقیمٍ. و مىگوئى دهمرتبه اَللّهُمَّ صَلِ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْاَوْصِیآءِ الرَّاضینَ المَرْضِیّینَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِکَ، وَ بارِکْ عَلَیْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَکاتِکَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلى اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ، وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ،
و این صلوات در عصرهاى جمعه نیز وارد شده با فضیلت بسیار و بگو نیز
اَللّهُمَّ اَحْیِنى عَلى ما اَحْیَیْتَ عَلَیْهِ عَلِىَّ بْنَ اَبى طالِبٍ، وَاَمِتْنى عَلى ما ماتَ عَلَیْهِ عَلِىُّ بْنُ اَبى طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلام
و بگو صد مرتبه
اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ
و صد مرتبه
اَسْئَلُ اللَّهَ الْعافِیَةَ
و صد مرتبه
اَسْتَجیرُ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ
و صد مرتبه
وَاَسْئَلُهُ الْجَنَّةَ
و صد مرتبه
اَسْئَلُ اللَّهَ الْحُورَ الْعینَ
و صد مرتبه
لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبینُ
و صد مرتبه توحید
و صد مرتبه
صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و صد مرتبه
سُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ للَّهِِ وَ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَ اَللَّهُ اَکْبَرُ، وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ
و صد مرتبه
ما شآءَ اللَّهُ کانَ، وَ لاحَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّبِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.
پس بگو
اَصْبَحْتُ اَللّهُمَّ مُعْتَصِماً بِذِمامِکَ الْمَنیعِ، الَّذى لا یُطاوَلُ وَ لا یُحاوَلُ، مِنْ شَرِّ کُلِّ غاشِمٍ وَطارِقٍ، مِنْ سآئِرِ مَنْ خَلَقْتَ وَ ما خَلَقْتَ مِنْ خَلْقِکَ الصَّامِتِ وَ النَّاطِقِ، فى جُنَّةٍ مِنْ کُلِّ مَخُوفٍ بِلِباسٍ سابِغَةٍ وَِلاءِ اَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ، مُحْتَجِباً مِنْ کُلِّ قاصِدٍ لى اِلى اَذِیَّةٍ، بِجِدارٍ حَصینٍ الْإِخْلاصِ فِى الْإِعْتِرافِ بِحَقِّهِمْ، وَ التَّمَسُّکِ بَحَبْلِهِمْ، مُوقِناً اَنَّ الْحَقَّ لَهُمْ وَمَعَهُمْ وَ فیهِمْ وَ بِهِمْ، اُوالى مَنْ والَوْا، وَ اُجانِبُ مَنْ جانَبُوا، فَاَعِذْنى اَللّهُمَّ بِهِمْ مِنْ شَرِّ کُلِّ ما اَتَّقیهِ، یا عَظیمُ حَجَزْتُ الْأَعادِىَ عَنّى بِبَدیعِ السَّمواتِ وَالْأَرْضِ، اِنَّا جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ اَیْدیهِمِ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً فَاَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ.
و این دعا در هر صبح و شام خوانده مىشود و آن دعاء امیرالمؤمنین علیه السلام است در لَیْلَةُ الْمَبیت و در تهذیب روایت شده که هر که بعد از نماز صبح ده مرتبه بگوید
سُبْحانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ، وَلا حَوْلَ وَ لا قُوَةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِ الْعَظیمِ
حقّتعالى او را عافیت دهد از کورى و دیوانگى وجُذام وفقر وخانه برسرفرود آمدن یا خرافت در هنگام پیرى و شیخ کلینى از حضرت صادقعلیه السلام روایت کرده که هر که بعد از نماز صبح و نماز مغرب بگوید هفت مرتبه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ لا حَوْلَ وَ لا قُوَةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِ الْعَظِیمِ
حقّ تعالى دفع کند از او هفتاد نوع از انواع بلا که آسانتر آنها باد و پیسى و دیوانگى باشد و اگر شقى باشد محو شود از اشقیاء و نوشته شود از سُعداء و نیز از آن حضرت روایت کرده که براى دنیا و آخرت و رفع درد چشم این دعا را بعد از نماز صبح و مغرب بخوانند:
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِمُحَمَّدٍ عَلَیْکَ، صَلِعَلىمُحَمَّدٍوَ آلِمُحَمَّدٍ، النُّورَ فى بَصَرى وَالْبَصیرَةَ فى دینى، وَ الْیَقینَ فى قَلْبى، وَ الْإِخْلاصَ فى عَمَلى وَالسَّلامَةَ فى نَفْسى وَ السَّعَةَ فى رِزْقى، وَ الشُّکْرَ لَکَ اَبَداً مااَبْقَیْتَنى .
شیخ ابن فهد در عُدَّة الدّاعى از حضرت امام رضا علیه السلام نقل کرده که هر که بگوید در عقب نماز صبح این کلام را حاجتى طلب نکند مگر آنکه آسان شود براى او و کفایت کند حقّ تعالى آنچه را که مهمّ او است
بِسْمِ اللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ وَ اُفَوِّضُ اَمْرى اِلَى اللَّهِ اِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ، فَوَقیهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا، لا اِلهَ إلاَّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ اِنّى کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ، فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنینَ، حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکیلُ، فَاْنَقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ، ما شآءَ اللَّهُ لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ اِلاّ بِاللَّه ما شآءَاللَّهُ لا ما شآءَ النَّاسُ، ما شآءَ اللَّهُ وَاِنْ کَرِهَ النَّاسُ، حَسْبِىَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبینَ، حَسْبِىَ الْخالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقینَ، حَسْبِىَ الرَّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقینَ، حَسْبِىَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ، حَسْبى مَنْ هُوَ حَسْبى، حَسْبى مَنْ لَمْ یَزَلْحَسْبى، حَسْبى مَنْ کانَ مُذْ کُنْتُ لَمْ یَزَلْ حَسْبى، حَسْبِىَاللَّهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِالْعَظیمِ.
مؤلف گوید که شیخ ما ثقةالاسلام نورى نوَّرَ اللَّهُ مَرْقَدَهُ در کتاب دارُ السَّلام از شیخ خود مرحوم خُلْد مَقام عالم ربّانى جناب حاجّ ملّا فتحعلى سلطان آبادى (ره) نقل فرموده که فاضل مقدّس آخوند مُلّا محمّد صادق عراقى در غایت سختى و پریشانى و بدحالى بود و به هیچ وجه براى او گشایشى نمیشد تا آنکه شبى در خواب دید که در یک وادى خیمه بزرگى با قبّه سر پا است پرسید این خیمه از کیست گفتند از کهف حصین و غیاث مضطرّ مستکین حضرت قائم مهدى و امام منتظر مرضى عَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَهُ مىباشد پس بتعجیل خدمت آن حضرت مشرّف گردید و سختى حال خود را به آن حضرت عرض کرد و از آن بزرگوار دعائى براى گشایش کار ورفع غمّ خویش خواست آن حضرت او را حواله فرمود بسیّدى از اولاد خود و اشاره فرمود باو و بخیمه او آخوند از خدمت آن حضرت بیرون شد و رفت بهمان خیمه که حضرت به آن اشاره فرموده بود دید سیّد سَنَد وحِبْر مُعْتَمَد عالم اَمْجَد مُؤَیَّدْ جناب آسیّد محمّد سُلطان آبادى است درآن خیمه ودر روىسجّاده نشسته مشغولدعا وقرائتاست آخوند برسیّد سلام کرد و حکایت حال را براى او نقل کرد پس سیّد براى گشایش امر و وسعت رزق او را دعائى تعلیم نمود پس از خواب بیدار شد در حالى که آندعا در خاطر او بود و قصد کرد خانه سیّد را و پیش از این خواب آخوند از سیّد مُنافر و تارک او بود بجهتى که آنرا ذکر نمىکرد پس چون بخدمت سیّد رسید او را بهمان نحو که در خواب دیده بود دید در مصلاى خود نشسته مشغول ذکر و استغفار است سلام کرد سیّد جواب سلام داد و تبسّمى نمود مثل آنکه از قضیّه مطّلع باشد پس آخوند براى گشایش امر خویش دعائى خواست پس سید تعلیم او نمود همان دعائى را که در خواب به او تعلیم فرموده بود پس آخوند مشغول به آندعا شد به اندک زمانى دنیا از هر طرف به او روى آورد و از سختى و بدحالى بیرون آمد و مرحوم حاج ملا فتحعلى رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَیْهِ سید را مدح مىکرد مدح بلیغى و او را ملاقات کرده بود و مقدارى از زمان هم شاگردى او نموده بود
امّا آنچه را که سید تعلیم آخوند کرده بود در خواب و بیدارى پس سه چیز است اوّل آنکه در عقب فجر دست بر سینه گذارد و هفتمرتبه یا فَتَّاحُ بگوید دوّم مواظبت کند بخواندن این دعا که در کافى است حضرت رسول صلى الله علیه وآله تعلیم فرمود آنرا به مردى از صحابه که مبتلا بود بناخوشى و پریشانى و از برکت خواندن این دعا به اندک زمانى ناخوشى و پریشانى از او برطرف شد.
لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَىِّ الَّذى لا یَمُوتُ وَ الْحَمْدُ للَّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِى الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً
سوّم درعقب نمازهاى صبح بخواند دعائى را که از شیخ ابن فهد نقل شد و این اَوْراد را باید غنیمت شمرد و بخواندن آن مواظبت نمود و از فوائد آن غفلت ننمود، و بدانکه سجده شکر بعد از نمازها مستحبّ مؤکّد است و دعا و اذکار بسیار در آنحال وارد شده و از حضرت امام رضاعلیه السلام منقول است که اگر خواهى صد مرتبه شُکْراً شُکْراً بگو و اگر خواهى صد مرتبه عَفْواً عَفْواً و نیز از آن حضرت منقول است که کمتر آنچه در این سجده گویند آن است که سه مرتبه بگویند شُکْراً لِلَّهِ و نیز بدان که در وقت طلوع آفتاب و وقت غروب ادعیه و اذکار بسیار از حضرت رسول خداصلى الله علیه وآله و ائمه طاهرینعلیهم السلام مأثور گردیده است و تحریص و ترغیب بیشمار بر محافظت ایندو وقت در آیات و اخبار وارد شده است و ما در این مختصر بذکر چند دعاى معتبر اکتفا مىکنیم اوّل مشایخ حدیث بسندهاى معتبره از حضرت صادق علیه السلام روایت کردهاند که فریضه و واجبست بر هر مسلمان که ده مرتبه پیش از طلوع آفتاب و ده مرتبه پیش از غروب این دعا را بخواند:
لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحیى وَ یُمیتُ وَ یُمیتُوَ یُحْیى وَ هُوَ حَىٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىءٍ قَدیرٌ
و در بعضى از روایاتست که اگر ترک شود قضا کنید که لازمست دویّم و نیز از آن حضرت در روایات معتبره وارد شده که پیش از طلوع و غروب آفتاب ده مرتبه بگو
اَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمیعِ الْعَلیمِ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطینِ وَ اَعُوذُ باللَّهِ اَنْ یَحْضُرُونِ اِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ
سیّم ونیز از آن حضرت روایت شده که چه نزدم مانع است شماراکهدرهرصبح وشام سه مرتبه این دعا را بخوانید:
اَللّهُمَّ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالأَبْصارِ، ثَبِّتْ قَلْبى عَلى دینِکَ، وَلاتُزِغْ قَلْبى بَعْدَ اِذْهَدَیْتَنى وَهَبْ لى مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً، اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهَّابُ، وَ اَجِرْنى مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِکَ، امْدُدْ لى فى عُمْرى، وَاَوْسِعْ عَلَىَّ فىرِزْقى، وَانْشُرْ عَلَىَّ رَحْمَتَکَ، وَ اِنْ کُنْتُ عِنْدَکَ فى اُمِالْکِتابِ شَقِیّاً فَاْجَعْلنى سَعیداً، فَاِنَّکَ تَمْحُوا ما تَشآءُ وَتُثْبِتُ، وَ عِنْدَکَ اُمُّ الْکِتابِ.
چهارم و نیز از آن حضرت منقول است که در هر صبح و شام این دعا را بخوان
اَلْحَمدُ للَّهِ الَّذى یَفْعَلُ ما یَشآءُ وَ لا یَفْعَلُ ما یَشآءُ غَیْرُهُ، اَلْحَمْدُ للَّهِِ کَما یُحِبُّ اللَّهُ اَنْ یُحْمَدَ، الْحَمْدُ للَّهِِ کَما هُوَ اَهْلُهُ، اَللّهُمَّ اَدْخِلْنى فى کُلِّ خَیْرٍ اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اَخْرِجْنى مِنْ کُلِّ شَرٍّ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ، صَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ.
پنجم در هر صبح و شام دهمرتبه بگو
سُبْحانَ اللَّهِ وَ اَلْحَمْدُ للَّهِِ، وَ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اَکْبَرُ
و از جمله دعاهاى در این دو وقت دعاى عَشَرات است که بعد از این خواهد آمد.
تَعْقیب نماز عشاء منقول از مُتَّهَجِّدْ
اَللّهُمَّ اِنَّهُ لَیْسَ لى عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقى، وَ اِنَّما اَطْلُبُهُ بِخَطَراتٍ تَخْطُرُ عَلى قَلْبى، فَاَجُولُ فى طَلَبِهِ الْبُلْدانَ، فَاَنَا فیما اَنَا طالِبٌ کَالْحَیْرانِ، لا اَدْرى اَفى سَهْلٍ هَوُ اَمْ فى جَبَلٍ، اَمْ فى اَرْضٍ اَمْ فى سَمآءٍ، اَمْ فى بَرٍّاَمْ فى بَحْرٍ، وَ عَلى یَدَىْ مَنْ وَ مِنْ، قِبَلِ مَنْ وَ قَدْعَلِمْتُ اَنَّ عِلْمَهُ عِنْدَکَ، وَ اَسْبابَهُ بِیَدِکَ، وَ اَنْتَ الَّذى تَقْسِمُهُ بِلُطْفِکَ وَ تُسَبِّبُهُ بِرَحْمَتِکَ، اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
وَاجْعَلْ یا رَبِّ رِزْقَکَ لى واسِعاً، وَ مَطْلَبَهُ سَهْلاً، وَ مَاْخَذَهُ قَریباً، وَ لاتُعَنِّنى بِطَلَبِ مالَمْ تُقَدِّرْ لى فیهِ رِزْقاً، فَاِنَّکَ غَنِىٌّ عَنْ عَذابى، وَاَنَا فَقیرٌ اِلى رَحْمَتِکَ، فَصَلِعَلىمُحَمَّدٍوَآلِهِ، وَ جُدْ عَلى عَبْدِکَبِفَضْلِکَاِنَّکَ ذُوفَضْلٍ عَظیمٍ.
مؤلف گوید ایندعا از ادعیه طلب رزق است و مستحب است نیز درتعقیب عشاء هفت مرتبه سوره اِنَّا اَنْزَلْناهُ بخواند و آنکه در نماز وتیره و آن دو رکعت نافله نشسته است بعد از نماز عشاء صد آیه از قرآن بخوانند و مستحب است عوض صد آیه سوره اِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ در یک رکعت و سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ در رکعت دیگر بخوانند
تعقیب نماز مغرب منقول از مصباح متهجد
بعد از تسبیح زهراء علیها السلام مىگوئى
اِنَاللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَىالنَّبِىِّ، یا اَیُّهَاالَّذینَ امَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ، وَ عَلى ذُرِّیَّتِهِ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ،
پس مىگوئى هفت مرتبه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ،
و سه مرتبه
اَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذى یَفْعَلُ ما یَشآءُ وَ لا یَفْعَلُما یَشآءُ غَیْرُهُ.
پس مىگوئى
سُبْحانَکَ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اغْفِرْ لى ذُنُوبى کُلَّها جَمیعاً، فَاِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ کُلَّها جَمیعاً اِلاَّ اَنْتَ.
پس نافله مغرب را بجا مىآورى و آن چهار رکعت است به دو سلام و تکلّم مکن ما بین آنها و شیخ فرموده روایت شدهکهدررکعت اوّل سوره قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ بخوانندو در رکعت دوّم قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ و در دو رکعت دیگر هر چه خواسته باشند و روایت شده که حضرت امام علىالنقىعلیه السلام در رکعت سوّم سوره حمد و اوّل سوره حدید مىخواند تا وَهُوَ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ و در رکعت چهارم حمد مىخواند و آخر سوره حشر یعنى از لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرانَ تا آخر سوره و مستحبّ است که بخوانند درسجده آخر نوافل در هرشب و خصوصاً در شب جمعه هفت مرتبه:
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَریمِ، وَ اِسْمِکَ الْعَظیمِ، وَ مُلْکِکَ الْقَدیمِ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اَنْ تَغْفِرَ لى ذَنْبِىَ الْعَظیمَ، اِنَّهُ لایَغْفِرُ الْعَظیمَ اِلَّا الْعَظیمُ.
و چون از نافله فارغ شدى پس هر چه مىخواهى تعقیب مىخوانى و مىگوئى ده مرتبه:
ما شآءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ
پس مىگوئى
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مُوجِباتِ رَحْمَتِکَ، وَ عَزآئِمَ مَغْفِرَتِکَ، وَ النَّجاةَ مِنَ النَّارِ وَ مِنْ کُلِّ بِلِیَّةٍ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَ الرِّضْوانِ فى دارِ السَّلامِ، وَجِوارِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اَلسَّلامُ، اَللّهُمَ ما بِنا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْکَ، لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ.
و مىخوانى ما بین نماز مغرب و عشاء نماز غفیله را و آن دو رکعت است در رکعت اوّل بعد از حمد مىخوانى:
وَذَاالنُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ، فَنادى فِى الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ اِنّى کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ، فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ، وَ کَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنینَ.
و در رکعت دوّم بعد از حمد مىخوانى:
وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لایَعْلَمُها اِلاَّ هُوَ، وَ یَعْلَمُ ما فِى الْبَّرِ وَ الْبَحْرِ، وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ اِلاَّ یَعْلَمُها، وَ لا حَبَّةٍ فى ظُلُماتِ الْاَرْضِ، وَ لا رَطْبٍ وَ لایابِسٍ اِلاَّ فِى کِتابٍ مُبینٍ.
پس دستها را بهقنوت برمىدارى ومىگوئى:
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتى لایَعْلَمُها اِلاَّ اَنْتَ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اَنْ تَفْعَلَ بى کَذا وَ کَذا. بجاى این کلمه حاجت ذکر مىکنى پس مىگوئى
اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِىُّ نِعْمَتى، وَ الْقادِرُ عَلى طَلِبَتى، تَعْلَمُ حاجَتى، فَاَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ عَلَیْهِ، وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَیْتَها لى
حاجت خود را مىطلبى که روایت شده که هر که این نماز را بجا آورد و حاجت خود را بخواهد حق تعالى به او عطا فرماید آنچه را که خواهد
تعقیب نماز عصر منقول از متهجد
اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ، ذُوالْجَلالِ وَالْإِکْرامِ، وَ اَسْئَلُهُ اَنْ یَتُوبَ عَلَىَّ تَوْبَةَ عَبْدٍ ذَلیلٍ خاضِعٍ، فَقیرٍ بآئِسٍ، مِسْکینٍ مُسْتَکینٍ مُسْتَجیرٍ، لا یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَ لاضَرّاً، وَ لامَوْتاً وَ لاحَیوةً وَ لا نُشُوراً،
پس مىگوئى
اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْسٍ لا تَشْبَعُ، وَ مِنْ قَلْبٍ لا یَخْشَعُ، وَمِنْ عِلْمٍ لا یَنْفَعُ، وِ مِنْ صَلوةٍ لا تُرْفَعُ، وَ مِنْ دُعآءٍ لا یُسْمَعُ، اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ الْیُسْرَ بَعْدَ الْعُسْرِ، وَالْفَرَجَ بَعْدَ الْکَرْبِ، وَالرَّخآءَ بَعْدَ الشِّدَّةِ، اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْکَ، لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اَلِیْکَ.
و از حضرت صادق علیه السلام منقولست که هر که استغفار کند بعد از نماز عصر هفتاد مرتبه بیامرزد حقتعالى از او هفتصد گناه و روایت شده از حضرت امام محمد تقىعلیه السلام که هر که بخواند اِنَّا اَنْزَلْناهُ فى لَیْلَةِ القَدْرِ را بعد از عصر ده مرتبه، بگذرد براى او در روز قیامت مثل عملهاى خلایق در این روز و مستحب است خواندن دعاى عشرات در هر صباح و مساء و افضل اوقات آن بعد از عصر روز جمعه است و آن دعا بعد از این مذکور خواهد شد.
فصل دوّم در تعقیبات مختصّه
بگو درتعقیب نماز ظهر کمافىالمتهجّد
لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ الْعَظیمُ الْحَلیمُ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ رَبُ الْعَرْشِ الْکَریمُ، اَلْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعالَمینَ، اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مُوجِباتِ رَحْمَتِکَ، وَ عَزآئِمَ مَغْفِرَتِکَ، وَ الْغَنیمَةَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ، وَ السَّلامَةَ مِنْ کُلِّ اِثْمٍ، اَللّهُمَّ لا تَدَعْ لى ذَنْباً اِلاَّ غَفَرْتَهُ، وَلا هَمّاً اِلاَّ فَرَّجْتَهُ، وَ لا سُقْماً اِلاَّ شَفَیْتَهُ، وَ لا عَیْباً اِلاَّ سَتَرْتَهُ، وَ لا رِزْقاً اِلاَّ بَسَطْتَهُ، وَ لا خَوْفاً اِلاَّ امَنْتَهُ، وَ لا سُوءً اِلاَّ صَرَفْتَهُ، وَلاحاجَةً هِىَ لَکَ رِضاً وَلِىَ فیها صَلاحٌ اِلاَّ قَضَیْتَها، یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ، امینَ رَبَّ الْعالَمینَ
و مىگوئى ده مرتبه
بِاللَّهِ اعْتَصَمْتُ، وَ بِاللَّهِ اَثِقُ، وَ عَلَى اللَّهِ اَتَوَکَّلُ، پس مىگوئى اَللّهُمَّ اِنْ عَظُمَتْ ذُنُوبى فَاَنْتَ اَعْظَمُ، وَ اِنْ کَبُرَ تَفْریطى فَاَنْتَ اَکْبَرُ، وَ اِنْ دامَ بُخْلى فَاَنْتَ اَجْوَدُ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى عَظیمَ ذُنُوبى بِعَظیمِ عَفْوِکَ، وَکَثیرَ تَفْریطى بِظاهِرِ کَرَمِکَ، وَاقْمَعْ بُخْلى بِفَضْلِ جُودِکَ، اَللّهُمَّ ما بِنا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْکَ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ.
پس مىگوئى سه مرتبه:
سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ، وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلینَ، وَ الْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعالَمینَ.
پس مىگوئى سه مرتبه
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَ اجْعَلْ لى مِنْ اَمْرى فَرَجاً وَمَخْرَجاً، وَارْزُقْنى مِنْ حَیْثُ اَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَیْثُ لا اَحْتَسِبُ.
و این دعائى است که جبرئیل تعلیم حضرت یُوسف علیه السلام کرد هنگامى که در زندان بود، پس بگیر ریش خود را بدست راست و کف دست چپ را بگشا بجانب آسمان و بگو، هفت مرتبه:
یا رَبَّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَ عَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ
و بگو نیز بهمان حال سه مرتبه
یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ، صَلِ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْحَمْنى وَ اَجِرْنى مِنَ النَّارِ،
پس مىخوانى قُلْ هُوَ اللَّهُ اَحَدٌ. و مىگوئى
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الطَّاهِرِ الطُّهْرِ الْمُبارَکِ، وَ اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ، وَ سُلْطانِکَ الْقَدیمِ، یا واهِبَ الْعَطایا، وَ یا مُطْلِقَ الأُسارى، وَ یا فَکَّاکَ الرِّقابِ مِنَ النَّارِ، اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتى مِنَ النَّارِ، وَ اَنْ تُخْرِجَنى مِنَ الدُّنْیا سالِماً، وَ [ اَنْ] تُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ امِناً، وَ اَنْ تَجْعَلَ دُعآئىاَوَّلَهُ فَلاحاً، وَ اَوْسَطَهُ نَجاحاً، وَ اخِرَهُ صَلاحاً، اِنَّکَ اَنْتَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ
و در صحیفه علویّه است در تعقیب هر فریضه:
یا مَنْ لایَشْغَلُهُ سَمْعٌ، عَنْ سَمْعٍ وَ یا مَنْ لا یُغَلِّطُهُ السَّآئِلُونَ، وَ یا مَنْ لایُبْرِمُهُ اِلْحاحُ المُلِحِّینَ، اَذِقْنى بَرْدَ عَفْوِکَ وَ حَلاوَةَ رَحْمَتِکَ وَ مَغْفِرَتِکَ
و نیز مىگوئى:
اِلهى هذِهِ صَلوتى صَلَّیْتُها، لا لِحاجَةٍ مِنْکَ اِلَیْها، وَ لا رَغْبَةٍ مِنْکَ فیها اِلاَّ تَعْظیماً وَ طاعَةً وَاِجابَةً لَکَ اِلى ما اَمَرْتَنى بِهِ، اِلهى اِنْ کانَ فیها خَلَلٌ اَوْ نَقْصٌ مِنْ رُکُوعِها اَوْ سُجُودِها فَلا تُؤاخِذْنى، وَ تَفَضَّلْ عَلَىَّ بِالْقَبُولِ وَ الْغُفْرانِ.
و نیز مىخوانى عقب هر نماز این دعا را که پیغمبر صلى الله علیه وآله تعلیم امیرالمؤمنین علیه السلام نموده براى حافظه:
سُبْحانَ مَنْ لایَعْتَدى عَلى اَهْلِ مَمْلَکَتِهِ، سُبْحانَ مَنْ لایَاْخُذُ اَهْلَ الْأَرْضِ بِاَلْوانِ الْعَذابِ، سُبْحانَ الرَّؤُفِ الرَّحیمِ، اَللّهُمَّ اجْعَلْ لى فى قَلْبى نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً، اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىءٍ قَدیرٌ.
و در مصباح کفعمى است که سه مرتبه بگو بعد از نمازها:
اُعیذُ نَفْسى وَ دینى وَ اَهْلى وَ مالى وَ وَلَدى وَ اِخْوانى فى دینى، وَ ما رَزَقَنى رَبّى، وَ خَواتیمَ عَمَلى، وَ مَنْ یَعْنینى اَمْرُهُ،بِاللَّهِ الْواحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ الَّذى لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ، وَ بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ، وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ اِذا وَقَبَ، وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِى الْعُقَدِ، وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ اِذا حَسَدَ، وَ بِرَبِّ النَّاسِ، مَلِکِ النَّاسِ، اِلهِ النَّاسِ، مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ الَّذى یُوَسْوِسُ فىصُدُورِ النَّاسِ، مِنَالْجِنَّةِ وَ النَّاسِ.
و از خطّ شیخ منقول است که حضرت رسول صلى الله علیه وآله فرموده هر که خواهد که خدا او را در قیامت بر اعمال بد او مطلّع نگرداند و دیوان گناهان او نگشاید باید که بعد از هر نماز این دعا را بخواند:
اَللّهُمَّ اِنَّ مَغْفِرَتَکَ اَرْجى مِنْ عَمَلى، وَاِنَّ رَحْمَتَکَ اَوْسَعُ مِنْ ذَنْبى، اَللّهُمَّ اِنْ کانَ ذَنْبى عِنْدَکَ عَظیماً، فَعَفْوُکَ اَعْظَمُ مِنْ ذَنْبى، اَللّهُمَّ اِنْ لَمْاَکُنْ اَهْلاً اَنْ اَبْلُغَ رَحْمَتَکَ فَرَحْمَتُکَ اَهْلٌ اَنْ تَبْلُغَنى وَ تَسَعَنى، لِأَنَّها وَسِعَتْ کُلَّشَىْءٍ، بِرَحْمَتِکَ یااَرْحَمَ الرَّاحِمینَ.
و از ابن بابویه رحمه الله منقولاست که فرموده چون از تسبیح حضرت فاطمه علیها السلام فارغ شوى بگو:
اَللّهُمَّ اَنْتَ السَّلامُ وَ مِنْکَ السَّلامُ، وَ لَکَ السَّلامُ، وَ اِلَیْکَ یَعُودُ السَّلامُ، سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ، وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلینَ، وَ الْحَمْدُللَّهِِ رَبِّ الْعالَمینَ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَى الْأَئِمَّةِ الْهادینَ الْمَهْدِیّینَ، اَلسَّلامُ عَلى جَمیعِ اَنْبِیآءِ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ مَلائِکَتِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلى عِبادِ اللَّهِ الصَّالِحینَ، اَلسَّلامُ عَلى عَلِىٍّ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَى الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ سَیِّدَىْ شَبابِ اَهْلِالْجَنَّةِ اَجْمَعینَ،اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِالْحُسَیْنِ زَیْنِالْعابِدینَ، اَلسَّلامُ عَلى مُحَمَّدِ بْنِعَلِىٍّ باقِرِ عِلْمِ النَّبِیّینَ، اَلسَّلامُ عَلى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ، اَلسَّلام عَلى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْکاظِمِ، اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِمُوسَىالرِّضا، اَلسَّلامُ عَلى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىٍ الْجَوادِ، اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِمُحَمَّدٍ الْهادى، اَلسَّلامُ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِىٍ الزَّکِىِّ الْعَسْکَرِىِّ، اَلسَّلامُ عَلَى الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ الْقآئِمِ الْمَهْدِىِّ صَلَواتُ اللَّهِعَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ.
پس هر حاجت که دارى از خدا بطلب. شیخ کفعمى فرموده بعد از نمازها مىگوئى:
رَضیتُ بِاللَّهِ رَبّاً و بِالْإِسْلامِ دیناً، وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وآلِهِ نَبِیّاً، وَ بِعَلِىٍ اِماماً، وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِىٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسى وَ عَلِىٍّ وَمُحَمَّدٍ وَعَلِىٍّ وَ الْحَسَنِ وَالْخَلَفِ الصَّالِحِ، عَلَیْهِمُالسَّلامُ اَئِمَّةً وَسادَةًوَقادَةً،بِهِمْ اَتَوَلّى، وَ مِنْ اَعْدآئِهِمْ اَتَبَرَّءُ.
پسبگو سه مرتبه
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ الْعَفْوَ وَالْعافِیَةَ، وَ الْمُعافاةَ فِى الدُّنْیا وَ الْاخِرَةِ.